महाराष्ट्राच्या बुलढाणा जिल्ह्यातील अंदाजे १५ गावांमध्ये ३०० हून अधिक रहिवाशांना अचानक मोठ्या प्रमाणावर केस गळतीचा सामना करावा लागला आहे. टाइम्स ऑफ इंडियाच्या अहवालानुसार, ही समस्या शरीरातील सेलेनिअमच्या जास्त प्रमाणामुळे आणि झिंकच्या कमतरतेमुळे उद्भवली आहे.
ही संशयित अन्नप्रदूषणाची घटना जालना येथील डॉ. हिमत्राव बावस्कर यांनी शोधली. त्यांनी सांगितले की, हे सार्वजनिक वितरण प्रणालीतील (PDS) गहू असू शकतो. भोंगाव गावच्या सरपंचासह अनेक रहिवाशांचे रक्त आणि गव्हाचे नमुने तपासल्यानंतर सेलेनिअमचे प्रमाण अत्यधिक आणि झिंकचे प्रमाण कमी आढळले.
गव्हातील सेलेनिअमचे प्रमाण जास्त
- सामान्यतः गव्हामध्ये ०.१ ते १.९ mg/kg सेलेनिअम असते.
- परंतु प्रभावित गावांतील गव्हामध्ये १४.५२ mg/kg सेलेनिअम आढळले.
- धुतल्यानंतरही १३.६१ mg/kg प्रमाण होते.
- हा गहू पंजाबमधून पाठवण्यात आल्याचे आढळले.
आरोग्य संस्थांची तपासणी सुरू
- भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषद (ICMR) आणि अखिल भारतीय आयुर्विज्ञान संस्था (AIIMS), दिल्ली यांनीही रक्ताचे नमुने गोळा करून आरोग्य मंत्रालयाला अहवाल दिला आहे.
- ही स्थिती “अनाजेन एफलुवियम” (Anagen Effluvium) म्हणून ओळखली जाते, ज्यामध्ये केसांच्या वाढीच्या टप्प्यावरच त्यांची गळती सुरू होते.
सेलेनिअम आणि झिंकचे महत्त्व
- सेलेनिअम शरीरासाठी आवश्यक असले तरी जास्त प्रमाण धोकादायक ठरू शकते.
- झिंक रोगप्रतिकारशक्ती आणि केसांच्या वाढीस मदत करतो, याची कमतरता केस गळतीस कारणीभूत ठरते.
ही घटना अत्यंत गंभीर असून, महाराष्ट्र सरकार आणि अन्न व औषध प्रशासनाने तातडीने योग्य तपासणी आणि उपाययोजना कराव्यात, अशी स्थानिक नागरिकांची मागणी आहे.